Man sier ofte at… Norweskie zaimki nieosobowe

Norweskie zaimki nieosobowe. Można, trzeba, robi się… Samo? Po polsku owszem – w naszym języku posługujemy się zdaniami bezpodmiotowymi praktycznie codziennie. W norweskim takie zjawisko jednak nie istnieje, a tę lukę trzeba czymś zapełnić, tylko czym? W dzisiejszym poście wyjaśniamy, czym jest tajemniczy norweski man, jak prawidłowo go odmienić i czy ten zaimek nieosobowy da się w jakikolwiek sposób zastąpić.

Na dobry początek przyjrzyjmy się paru przykładom jego użycia:

Kan man parkere her?

Czy można tu parkować?

Man må være forsiktig når man kjører bil.

Podczas jazdy autem trzeba zachować ostrożność.

Man går tur med hunden minst to ganger per dag.

Na spacery z psem chodzi się przynajmniej dwa razy dziennie.

Jeśli chodzi o sam szyk zdania, we wszystkich tych przypadkach man zajmie dokładnie tę samą pozycję, co jakikolwiek inny podmiot (jeg, vi, Anne, Peter, itd.). Grunt to przyzwyczaić się do tego, że nie ma możliwości przetłumaczenia go na polski jeden do jednego.

Zaimek man posiada także dzierżawczą formę zwrotną, którą (choć jej fachowa nazwa może brzmieć zagadkowo ;)) znacie już świetnie z innych kontekstów – chodzi o sin, si, sitt oraz sine:

Man skal elske kattene sine!

Trzeba kochać swoje koty

Man spiser ikke sin mat på restauranten.

W restauracji nie je się własnego jedzenia.

Kolejnym krokiem będzie opanowanie formy dopełnienia, która… wygląda identycznie jak rodzajnik męski:

Man har ikke alltid en familie som kan hjelpe en.

Nie zawsze ma się rodzinę, która może (ci) pomóc.

Det er ikke morsomt når alle ler av en.

Nie jest zabawnie, kiedy wszyscy się z ciebie śmieją.

I tu niespodzianka: w przypadku dopełnienia odpowiednikiem en może być polskie ciebie, tobie, tobą, oczywiście pod warunkiem, że nie kierujemy tej wypowiedzi bezpośrednio do konkretnej osoby, a posługujemy się ogólnikami, mówimy o uniwersalnych zjawiskach, które są prawdziwe jeśli nie dla wszystkich, to przynajmniej dla większości z nas.

Do powyższej formy wystarczy dodać końcówkę -s, by otrzymać zwykły zaimek dzierżawczy:

Man er trist når ens barn ikke er lykkelige.

Jest się smutnym, gdy własne dzieci nie są szczęśliwe.

Hva gjør man når ens katt forsvinner?

Co zrobić, kiedy znika kot?

Nadal wygląda skomplikowanie? Jeśli tak, to mamy dobre wieści – powyższe formy lepiej znać, tak aby w razie konieczności zrozumieć, co się do nas mówi, sami jednak równie dobrze możemy posługiwać się takimi konstrukcjami jak:

Du går tur med hunden minst to ganger per dag.

Det er ikke morsomt når alle ler av deg.

Hva gjør du når din katt forsvinner?

Zaimek du w takich ogólnych zdaniach sprawdzi się równie dobrze – podobny mechanizm widzimy też w języku polskim.

Skal man lære norsk, må man ikke stresse! Może to najlepszy przykład, by zapamiętać, jak działają norweskie zaimki nieosobowe?

Zobacz także: 

A jeżeli czujesz, że potrzebujesz wsparcia naszych ekspertów norweskiego, zapraszamy na język norweski online – indywidualne kursy prowadzone przez jednego z naszych czterdziestu wspaniałych lektorów. Pełna oferta indywidualnych kursów norweskiego. 🙂

---

Więcej porad? Więcej darmowych materiałów? Zajrzyj koniecznie tutaj!