I sommer eller om sommeren? Norweskie przyimki czasu

Latem byliśmy w Oslo, latem skończyłam kurs, latem codziennie chodzimy do parku – czy wiesz, że we wszystkich tych wypowiedziach po norwesku słowu „lato” będzie towarzyszył inny przyimek? Spora część naszych czytelników wie już pewnie, że obłaskawienie preposisjoner nie jest takie proste, bo większości wyrażeń należy uczyć się z osobna, ale… Akurat przyimki czasu mają pewne reguły, które pomogą nam się w tym orientować. Tylko jakie?

Zacznijmy może od wspomnianych już pór roku. W tym wypadku możemy wyróżnić trzy podstawowe wyrażenia:

i høst (zawsze w formie nieokreślonej)

tej jesieni, którą mamy obecnie lub ostatniej jesieni (w tym roku)

Vi har vært i Paris i høst.

om høsten (zawsze w formie określonej)

jesienią regularnie lub jesienią w przeszłości

Om høsten blir bladene på trærne gule og røde.

Han besøkte oss om høsten og kom aldri tilbake.

til høsten (zawsze w formie określonej)

najbliższej jesieni, w przyszłości

Til høsten begynner han å studere.

Taki sam schemat będzie dotyczył rzeczownika „natt” (noc):

i natt – dzisiaj w nocy

om natta – nocami, regularnie, lub nocą w przeszłości

til natta – najbliższej nocy

… a także częściowo rzeczownika „dag” (dzień; pierwsze dwa warianty):

i dag – dzisiaj

om dagen – w ciągu dnia, regularnie lub w przeszłości

Zarówno przyimek „i”, jak i „om” może pełnić jeszcze inne funkcje w wyrażeniach dotyczących czasu. Charakterystyczną grupą są zwroty odnoszące się do częstotliwości:

en gang i sekundet – raz na sekundę

to ganger i minuttet – dwa razy na minutę

tre ganger i timen – trzy razy na godzinę

fire ganger om dagen/om natta – cztery razy dziennie/w ciągu nocy

fem ganger i døgnet – pięć razy na dobę

seks ganger i uka – sześć razy w tygodniu

sju ganger i måneden – siedem razy w tygodniu

åtte ganger i kvartalet – osiem razy na kwartał

ni ganger i året – dziewięć razy w roku

„Om” w odniesieniu do przyszłości będzie także oznaczać tyle, co polskie „za”:

om en måned – za miesiąc

om tre dager – za trzy dni

„I” może również wchodzić w skład wyrażeń dotyczących okresów trwania jakiej czynności/stanu, tłumaczonych na polski przy użyciu przyimków „przez” oraz „od”:

Vi har bodd i Bergen i 3 år.

Mieszkamy w Bergen od 3 lat.

Vi bodde i Stavanger i 5 måneder.

Mieszkaliśmy w Stavanger przez 5 miesięcy.

NB! W tym przypadku wyłącznie prawidłowe użycie perfektum bądź preteritum poinformuje odbiorcę o tym, czy dana czynność nadal trwa, czy jest już zakończona.

Dość częstym błędem jest stosowanie w konstrukcjach tego typu „for” – kalki z angielskiego, której należy unikać! „For” w odniesieniu do czasu pojawia się tylko w konstrukcji „for… siden”, czyli „…temu” (for 2 måneder siden – dwa miesiące temu, for et år siden – rok temu, itd.)

I po trzecie, w zdaniach w czasie perfektum przyimek „i” możemy zastosować wyłącznie w zdaniach twierdzących. W przeczeniach wymieniamy go na „på”:

Jeg har jobbet her i 2 uker.

Pracuję tu od 2 tygodni.

Jeg har ikke sett ham på 2 uker.

Nie widziałam go od 2 tygodni.

Oprócz tego „på” jako przyimek czasu pojawia się jeszcze:

– obok dni tygodnia, np. på mandag (choć możemy go w takim wypadku po prostu pominąć i powiedzieć po prostu: vi treffes mandag kl. 12),

– w odniesieniu do czasu potrzebnego na ukończenie jakiejś czynności, np.

Vent, jeg kan lage middag på 10 minutter.

Zaczekaj, mogę zrobić obiad w 10 minut.

 

A skoro mowa o czasie, to… proponujemy przeczytać ten post kilka razy, bez pośpiechu. Przyimki czasu to temat, do którego zrozumienia należy szczególnie się przyłożyć.  Lykke til! 🙂

 

Przyimki czasu. Zobacz także: 

A jeżeli czujesz, że potrzebujesz wsparcia naszych ekspertów norweskiego, zapraszamy na język norweski online – indywidualne kursy prowadzone przez jednego z naszych czterdziestu wspaniałych lektorów. Pełna oferta indywidualnych kursów norweskiego. 🙂

---

Więcej porad? Więcej darmowych materiałów? Zajrzyj koniecznie tutaj!