Spis treści
Na pierwszy rzut oka sprawa wydaje się prosta – w pierwszym z brzegu słowniku czy tabeli czasowników nieregularnych znajdziemy informację, że „å bli” to „stać się, zostać”. I oczywiście jest to prawdą, tyle że… do pewnego momentu. 😉 Ról, jakie czasownik ten pełni w języku norweskim, jest naprawdę wiele, dlatego przygotowaliśmy dla Was krótką instrukcję obsługi.
W podstawowym znaczeniu wspomnianym powyżej „bli” najczęściej będzie odnosić się do opisywania zawodów lub przedmiotów, które zostały w określonym miejscu:
Anne ønsker å bli lege.
Anne chce zostać lekarzem.
Nøklene ble hjemme.
Klucze zostały w domu.
Jeg måtte bli i Oslo.
Musiałam zostać w Oslo.
Oprócz tego na pewno możemy go jednak użyć, gdy ogólnie rzecz ujmując mówimy o rezultacie jakiegoś procesu, rozwoju:
Etter ulykken ble han et bedre menneske.
Po wypadku stał się lepszym człowiekiem.
Du forstår det når du blir voksen.
Zrozumiesz to, kiedy dorośniesz.
Peter ble syk etter turen.
Peter rozchorował się po wycieczce.
Det ble et fint møte.
To było miłe spotkanie. – stało się takie dzięki uczestnikom, dobrej atmosferze, itp.
Na ostatnim przykładzie widać, że „bli” tłumaczy się często na polski po prostu jako „być”. Z podobną sytuacją mamy do czynienia podczas codziennej rozmowy w sklepie, gdy całkowitą cenę za zakupione produkty można wyrazić w ten sposób:
Det blir 300 kroner.
To będzie/wyjdzie 300 koron.
„Bli” generalnie świetnie nadaje się do podsumowań liczbowych/ilościowych, stąd zdania takie jak:
Det blir 12 stykker til bords.
Przy stole będzie 12 osób.
Denne sommeren ble det mye regn.
Tego lata było dużo deszczu.
I september blir han 18 år.
We wrześniu skończy 18 lat.
W kategorii zmiany czy rezultatu mieści się także użycie tego czasownika do opisu zmiany stanów emocjonalnych – wówczas zarówno „bli”, jak i towarzyszący mu przymiotnik tłumaczy się na polski jako jedno słowo (widzieliśmy to również w przykładach „bli syk”, „bli voksen”):
Hun blir glad hvis du gir henne blomster.
Ucieszy się, jeśli dasz jej kwiaty.
Han ble så sint at han måtte gå ut.
Tak się wściekł, że aż musiał wyjść.
Niektórzy z Was wiedzą już pewnie, że przy pomocy „bli” tworzymy również stronę bierną, i to w dowolnym czasie gramatycznym:
Skolen ble bygd for 3 år siden.
Szkoła została zbudowana 3 lata temu.
Du får en varsling når brevet blir levert.
Dostaniesz powiadomienie, gdy list zostanie dostarczony.
Jako czasownik pomocniczy służy też w jeszcze innej konstrukcji – może połączyć się z imiesłowami opisującymi pozycję ciała, np. „gående” (idący), „sittende” (siedzący), „liggende” (leżący), i w ten sposób podkreślić trwanie jakiejś czynności:
De ble sittende hele natta.
Siedzieli całą noc.
Vanskelig å si hvor lenge han ble liggende der.
Ciężko powiedzieć, jak długo tam leżał.
OBS! Jeżeli po konstrukcji z bli chcemy dorzucić dodatkowy czasownik, musi to być bezokolicznik! Zasada ta nie wydaje się może zbyt logiczna, w praktyce nie jest jednak szczególnie trudna w stosowaniu:
De ble sittende og snakke hele natta.
Siedzieli i rozmawiali całą noc.
Han blir liggende og sove.
Leży i śpi.
O jakich jeszcze funkcjach „bli” warto pamiętać? Oczywiście o utartych wyrażeniach przyimkowych. Jedne z najpopularniejszych to:
Blir du med på kino?
Pójdziesz ze mną do kina?
Hvordan ble øya til?
Jak powstała ta wyspa?
Hva ble det av deg?
Co się z tobą stało? [najczęściej negatywnie, o zmianie charakteru]
Hvor ble det av ham?
Co się z nim stało? [Gdzie się podział?]
Det ble ikke så verst, nie było chyba tak źle, prawda? Swobodne stosowanie „bli” to tak naprawdę kwestia przyzwyczajenia i w stosunkowo krótkim czasie robi się to już intuicyjnie. Czego oczywiście Wam życzymy – i zapraszamy za tydzień!
A jeżeli czujesz, że potrzebujesz wsparcia naszych ekspertów, zapraszamy na język norweski online – indywidualne kursy prowadzone przez jednego z naszych czterdziestu wspaniałych lektorów. Pełna oferta indywidualnych kursów norweskiego. 🙂
Więcej porad? Więcej darmowych materiałów? Zajrzyj koniecznie tutaj!
© Copyright 2024 – Trolltunga | Kursy norweskiego Gdańsk | Norweski Online
Wspierane przez Ferrumweb.pl oraz Behold.pl