Trives du her? Czasowniki z końcówką s

Jeśli uważnie śledzicie nasze posty związane z gramatyką, wiecie już, że czasowniki opatrzone końcówką -s najczęściej oznaczają stronę bierną, np. w zdaniu dørene lukkes, znanym każdemu, kto chociaż raz przejechał się metrem w Oslo. Zdarza się jednak, że tego typu czasowniki pełnią jeszcze inne funkcje, które na polski będziemy tłumaczyć zupełnie inaczej.

Czasowniki z końcówką s

Sztandarowe przykłady to finnes (znajdować się) i synes (sądzić, uważać) – używane tak często, że po jakimś czasie brak końcówki -r typowej dla czasu teraźniejszego przestaje być zauważalny:

Det finnes flere restauranter i byen.

Hva synes du om den nye statsministeren?

W innych przypadkach sprawa może jednak nie być już tak oczywista. Weźmy choćby czasownik ses, typowy przykład s-verb, który wyraża wzajemność, a więc z powodzeniem zastępuje zaimek hverandre:

Vi ser hverandre neste uke.

Vi ses neste uke.

Inne czasowniki z tej podgrupy to np. møtes (spotykać się), treffes (p. wyżej), skrives (pisać do siebie), slåss (bić się; uwaga na nietypowe podwójne s!). Ważne, aby używać ich tylko wtedy, gdy podmiot występuje w liczbie mnogiej – w przeciwnym razie forma ta będzie równoznaczna ze wspomnianą już dziś stroną bierną:

Vi ses snart. – Widzimy się wkrótce.

Han ses i byen ofte. – On często jest widywany w mieście.

Podgrupa druga to czasowniki, w których końcówka -s zastępuje zaimek zwrotny seg. Jednym z tych bardziej popularnych jest skilles (rozwodzić się):

Alle er overrasket over at de skilles.

Alle er overrasket over at de skiller seg.

Inne przykłady to gledes (cieszyć się) czy undres (zastanawiać się).

NB. Powyższa zależność nie oznacza niestety, że każdy czasownik zwrotny możemy z powodzeniem przekształcić w czasownik z końcówą -s. Swojskie han barberer seg (on się goli) nie może wystąpić jako han barberes – to ostatnie zdanie będzie bowiem oznaczać, że jest on golony przez kogoś innego.

Na koniec wskazówka dotycząca użycia s-verb w różnych czasach – najbezpieczniej jest je stosować w czasie teraźniejszym oraz w bezokoliczniku, którego forma jest identyczna (å trives – jeg trives, å synes – hun synes, itd.) W czasie przeszłym preteritum jest to już nieco bardziej skomplikowane – najlepiej czują się tam czasowniki należące do grupy v2 i v3 (trivdes, syntes, kjentes).

Bywa jednak i tak, że znajdziemy tam czasowniki nieregularne, choć na szczęście nie jest ich zbyt wiele i prócz poniższych dwóch przykładów wychodzą powoli z użycia:

Det fantes ingen grunn til å gjøre det. [finnes]

Guttene sloss hele ettermiddagen. [slåss]

Høres det litt lettere ut? Czy brzmi to teraz trochę łatwiej? Det håper vi! Og vi ses neste uke. ?

---

Jeśli Ty również masz ochotę rozpocząć lekcje i poznać nie tylko czasowniki z końcówką s, ale też wiele innych, zapraszamy na język norweski online – indywidualne kursy prowadzone przez jednego z naszych czterdziestu wspaniałych lektorów. 🙂

---

Więcej porad? Więcej darmowych materiałów? Zajrzyj koniecznie tutaj!