fbpx

Umów się na bezpłatną konsultację

Fisk er sunt, czyli czym zaskakuje nas przymiotnik

Spis treści

Hei hei! Odmianę przymiotnik w języku norweskim poznajemy na dość wczesnym etapie nauki. Niby nic strasznego, w rodzaju nijakim końcówka -t, w liczbie mnogiej oraz formie określonej końcówka -e… Aż nagle po paru kolejnych tygodniach czy nawet miesiącach okazuje się, że w pewnych sytuacjach adjektiv zachowuje się zupełnie inaczej niż mogłoby się nam wydawać. Przygotowaliśmy dla Was dzisiaj zestawienie takich niespodzianek. Vær så god!

zasada pierwsza

1. Wielu naszych uczniów w którymś momencie nauki ze zdumieniem dopytuje o sformułowania typu han er min beste venn, det er Norges største by, itp. Zaimek dzierżawczy stoi w nich przed rzeczownikiem, który w związku z tym pozostaje w formie nieokreślonej – skąd w takim razie ten dziwaczny przymiotnik z końcówką -e? Wiemy, że odpowiedź „tak po prostu jest” nie będzie zbyt zadowalająca… ale innej niestety nie mamy. 😉 Przymiotnik między zaimkiem dzierżawczym a rzeczownikiem po prostu zawsze trzeba „dookreślić”.

zasada druga

2. Wiele wątpliwości wzbudza też przymiotnik liten, niewpisujący się kompletnie w regularny wzorzec odmiany. W dużym skrócie:

a) w formie nieokreślonej liczby pojedynczej odmienia się on przez rodzaje:

en liten gutt

ei lita jente

et lite hus

b) w formie określonej dla wszystkich rodzajów pozostaje taki sam:

den lille gutten

den lille jenta

det lille huset

c) w liczbie mnogiej niezależnie od wszystkiego ma postać små:

små barn

de små hundene

zasada trzecia

3. W liczbie pojedynczej gammel, w mnogiej zamiast gammelegamle, w formie nieokreślonej vakker, w określonej vakre… Śpieszymy z pomocą: tego typu zabieg to tzw. „ściągnięcie”, czyli wyrzucenie „nieekonomicznej” spółgłoski i środkowego e – skoro dodajemy je na samym końcu, po co nam jeszcze jedno w środku? 😉 Przymiotnik skróci się w ten sposób zawsze wtedy, gdy zakończony jest na -el, -er czy -en.

Zobacz także: 

zasada czwarta

4. Vi er glad i hverandre? Dlaczego brak końcówki -e, skoro mamy do czynienia z liczbą mnogą? Możemy ją spokojnie opuścić, gdy przymiotnik stał się częścią utartego zwrotu. De er redd for (…), vi er takknemlig for (…), dere er vant til det (…) – brak odmiany jest tu całkowicie ok.

zasada piąta

5. Brak zgodności przymiotnika z rodzajem może zaistnieć również wtedy, gdy ma on wyrażać jakąś opinię. Stąd kwiatki typu grønnsaker er sunt czy kaffe er godt – warzywa mogą sobie być mnogie, a kawa męska, ale do opisującego je przymiotnika zawsze doklei się końcówka -t charakterystyczna dla rodzaju nijakiego. Albo, jeśli ktoś woli, dla przysłówka – łatwo w takim ujęciu skojarzyć sobie tę regułę ze zdaniami typu det er sunt å spise fisk albo det er godt med kaffe. Nadal przedziwnie, ale może odrobinę bardziej logicznie?…

zasada szósta

6. Bonus dotyczący właściwie nie odmiany jako takiej, a stopniowania: Hva er størst, Kraków eller Poznań? Tak jest, to zdanie jest jak najbardziej poprawne. A dlaczego nie større? Gdy porównujemy ze sobą dwa elementy po norwesku, korzystamy ze stopnia najwyższego przymiotnika. W naszym języku wygląda to zupełnie inaczej, ale gwarantujemy, że w krótkim czasie można się do tego przyzwyczaić. Dobrym trikiem na zapamiętanie tej zasady jest tłumaczenie podobnych zdań na polski jako „Co jest największe Z zestawu Kraków-Poznań?”


Jeśli Twoja motywacja do nauki norweskiego potrzebuje dodatkowego wsparcia, zapraszamy na język norweski online – indywidualne kursy prowadzone przez jednego z naszych czterdziestu wspaniałych lektorów. 🙂

#norweski #gramatyka #przymiotniki