Norweska strona bierna

Każdy, kto chce opanować norweski przynajmniej na średnio-zaawansowanym poziomie, prędzej czy później napotka w tekstach czasowniki, które dobrze zna, ale z tajemniczą końcówką „-s”, która z jakiegoś powodu uniemożliwia odczytanie znaczenia. Głowa do góry – to tylko jeden z dwóch w języku norweskim sposobów na skonstruowanie strony biernej. W dzisiejszym wpisie omówimy obydwie te metody, tak aby wszelkie wątpliwości zniknęły raz na zawsze. 🙂 Norweska strona bierna.

Norweska strona bierna

Strony biernej używamy w przypadkach, gdy dana czynność jest ważniejsza od jej wykonawcy – nie znamy go, nie jest on ważny bądź dana sprawa dotyczy wszystkich. Na przykład w metrze w Oslo na każdym przystanku usłyszeć można, że dørene lukkes – drzwi są zamykane – i nie interesuje nas, kto właściwie je zamyka. 😉

Aby utworzyć tego typu konstrukcję, wystarczy do bezokolicznika dodać wspomnianą już końcówkę „-s” (ewentualnie „-es”, jeśli bezokolicznik jest jednosylabowcem, nie jest to jednak obowiązkowe):

Medisinen tas daglig.

Lek zażywany jest codziennie.

Loven skal følges.

Prawo ma być przestrzegane.

Boka skulle leses så fort som mulig.

Książka miała zostać przeczytana tak szybko, jak to możliwe.

Powyższe przykłady pokazują, że strony biernej S-passiv używać możemy nie tylko w czasie teraźniejszym (presens), ale także przyszłym (futurum) i tzw. przeszłym w przeszłości (fortidsfuturum), opisującym to, że w określonym momencie coś miało się dopiero wydarzyć.

S-passiv nie znajdzie za to zastosowania w czasie przeszło-teraźniejszym (perfektum), a w zwykłym czasie przeszłym (preteritum) tylko sporadycznie, gdy odmieniany czasownik należy do grupy drugiej, np. å lese – lestes, å spise – spistes, itp.

Zobacz także: 

Drugi sposób nie narzuca nam już takich ograniczeń – połączy się bez problemu z każdym czasem, jest jednak troszkę bardziej skomplikowany w odmianie. Aby utworzyć taką konstrukcję, będzie nam potrzebny nam czasownik posiłkowy bli oraz czasownik właściwy w formie imiesłowu perfektum partisipp („trzecia kolumna z tabelki” 😉 ) :

Boka ble valgt av elevene.

Książka została wybrana przez uczniów.

Ten drugi nie będzie podlegał odmianie, bli jednak trzeba dostosować do czasu, w którym tworzymy nasze zdanie:

infinitiv: bli valgt (zostać wybranym)

presens: blir valgt

preteritum: ble valgt

perfektum: har blitt valgt

pluskvamperfektum: hadde blitt valgt

futurum: skal/vil bli valgt

fortidsfuturum: skulle/ville bli valgt

Z bli-passiv możemy się spotkać znacznie częściej – S-passiv służy nam raczej w kontekstach urzędowych i oficjalnych:

Han solgte endelig dette huset. – Huset ble endelig solgt.

Wreszcie sprzedał ten dom. – Dom został wreszcie sprzedany.

Du sender søknaden i juli. – Søknaden sendes i juli.

Wysyłasz wniosek w lipcu. – Wniosek ma być wysłany w lipcu.

Jeśli nasuwają Wam się jakieś pytania związane ze stroną bierną, polecamy nasze środowe Spør Eksperten. 🙂

Jeśli Twoja motywacja do nauki norweskiego potrzebuje dodatkowego wsparcia, zapraszamy na język norweski online – indywidualne kursy prowadzone przez jednego z naszych czterdziestu wspaniałych lektorów. 🙂