fbpx

Umów się na bezpłatną konsultację

«Til» eller «for»? Dwa najczęściej mylone norweskie przyimki

Spis treści

Til czy for? Prędzej czy później to pytanie zaczyna dręczyć po nocach każdego, kto ma kontakt z językiem norweskim (wliczając w to nawet samych Norwegów). Czy jest jakaś złota reguła, która pomaga za każdym razem wybrać prawidłowo?

Pierwsza i najliczniejsza grupa to oczywiście utarte wyrażenia z danym przyimkiem – niestety lub stety musimy się tutaj nauczyć każdego z osobna. Przykładem może być ha behov for, kjempe for czy legge til rette for. Są jednak jeszcze dwa przypadki, kiedy różnica między tilfor jest lepiej uchwytna i rządzi się w miarę precyzyjnymi zasadami.

Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy nasz przyimek ma oznaczać polskie „żeby”. Til posłuży nam w takiej sytuacji do mówienia o zasobach potrzebnych do wykonania danej czynności czy osiągnięcia określonego celu:

Har du tid til å hjelpe meg?
Czy masz czas, żeby mi pomóc?

Vi har ikke råd til å kjøpe bolig.
Nie stać nas na zakup mieszkania./Nie mamy środków, żeby kupić mieszkanie.

Han er flink nok til å forstå det.
Jest wystarczająco zdolny, żeby to zrozumieć.

For równie chętnie łączy się z czasownikami w bezokoliczniku w zdaniach, które na polski także tłumaczymy z użyciem „żeby”, nie mówimy wtedy jednak o zasobach, a tylko o celu:

Jeg trener for å holde meg i form.
Trenuję, żeby być w dobrej formie.

Hun ringte for å spørre om prisen.
Zadzwoniła, żeby zapytać o cenę.

De kom for å hente pakken.
Przyjechali po paczkę/żeby odebrać paczkę.

A teraz porównaj:
Anne lærer for å bestå eksamen.
Anne uczy się, żeby zdać egzamin.

Anne har nok kunnskap til å bestå eksamen.
Anne ma wystarczająco dużo wiedzy, żeby zdać egzamin.

Zarówno til, jak i for może też służyć do zbudowania zdania z polskim „dla”. Jeżeli mowa o prezencie czy przysłudze, podręcznikowo powinno się zastosować pierwszy z nich:

Det er en gave til min venn.
To prezent dla mojego przyjaciela.

Jeg har noe nytt til deg.
Mam dla ciebie coś nowego.

Olav lager middag til barnebarna.
Olav gotuje obiad dla wnuków.

OBS! W przykładach powyżej nawet Norwegowie posługują się już czasem przyimkiem for. Najprawdopodobniej to kalka z języka angielskiego – być może za parę lat całkowicie rozwiąże nasz dzisiejszy dylemat. 😉

Jeśli z kolei nasze „dla” ma wiązać się z wyrażaniem odczuć, wrażeń, opinii, po norwesku na pewno użyjemy for:

Det er veldig vanskelig for meg.
To dla mnie bardzo trudne.

For deg er det jo ikke noe problem.
Dla ciebie to przecież żaden problem.

Denne historien er helt utrolig for oss.
Ta historia jest dla nas zupełnie niewiarygodna.

Następnym razem powinno być już trochę prościej, prawda?

Zobacz także:

Sprawdź ofertę naszych kursów norweskiego!