Vel og bra… Funkcje przysłówka vel po norwesku

Vel… To słówko po norwesku na pierwszy rzut oka jest łudząco podobne do angielskiego well, ale czy możemy używać go dokładnie w ten sam sposób? Czy oznacza ono po prostu “dobrze”, jak choćby w zdaniu jeg føler meg vel, czy może pełnić jeszcze inne role?

Po pierwsze, samo słowo “dobrze” także po norwesku może mieć nieco mniej dosłowne znaczenie. Tak samo jak po polsku, może wiązać się z natężeniem, być synonimem słowa “porządnie”, “gruntownie”:

Du må tenke deg vel om.
Musisz się dobrze zastanowić.

Po drugie, vel często występuje na początku zdania, jako sygnał zastanowienia, dezaprobaty czy po prostu w ramach podsumowania:

Vel, må jeg si noe mer?
Cóż, czy muszę jeszcze coś dodawać?

W jeszcze innych przypadkach chodzi o wzmocnienie wypowiedzi, podkreślenie tego, że coś jest oczywiste:

Det vet du vel!
Przecież wiesz!

Skora mowa o podkreślaniu, vel może równie dobrze być sposobem na wyrażenie negatywnych odczuć czy krytyki, jeśli połączymy go z przymiotnikiem/przysłówkiem:

Filmen var vel lang.
Film było strasznie długi.

Vel świetnie nada się też w sytuacji, gdy chcemy rozwiać czyjeś wątpliwości i stwierdzić, że coś jest bardziej prawdopodobne niż nie:

Han kommer vel snart.
Pewnie niedługo przyjdzie.

To samo słówko przyda nam się jednak również wtedy, gdy sami mamy wątpliwości:

Hun er vel ikke ferdig?
Chyba jeszcze nie skończyła?

Z vel można spotkać się też w utartych powiedzeniach, z których najpopularniejszym jest z całą pewnością:

Vel bekomme!
Proszę bardzo!

Użyjemy go albo jako zwrot grzecznościowy, gdy ktoś dziękuje nam za posiłek, albo ewentualnie sarkastycznie jako „śmiało, rób co chcesz”.

Ponadto vel pojawia się często jako przedrostek w różnego rodzaju złożeniach, najczęściej w przymiotnikach:

velfortjent
zasłużony
Denne seieren var velfortjent.

veletablert
renomowany
Det er en veletablert bedrift som du kan stole på.

velkommen
mile widziany
Du er alltid velkommen hos oss.

velment
z dobrymi intencjami
Jeg ville ikke fornærme henne, det var velment.

veloppdragen
dobrze wychowany
Barna deres er veloppdragne.

… ale również w rzeczownikach, na przykład takich jak:

velvære
dobre samopoczucie
Helse og velvære er viktigst for meg.

velferd
dobrobyt
Norge er en velferdsstat.

Najlepsza recepta, aby ujarzmić słówko vel, to oczywiście czytanie jak największej ilości norweskich tekstów. Za jakiś czas wszystko będzie wtedy vel på plass!

Zobacz także:

Sprawdź naszą ofertę kursów indywidualnych!

Oferta