Norweskie przysłowia

Norweskie przysłowia. Dlaczego akurat poznawanie przysłów – wyrażeń, których większość z nas nie używa raczej na co dzień – może być dobrym sposobem na naukę norweskiego? Całkiem sporo z nich znajdziemy w dokładnie tej samej lub bardzo zbliżonej formie w języku polskim – a nowe słówka na pewno zapamiętamy lepiej w kontekście, który znamy doskonale z własnego podwórka! Dla chętnych, w ramach urozmaicenia, dodajemy też kilka zupełnych nowości. 

Norweskie przysłowia

Alle vil være herre, ingen vil sekken bære.

Każdy chce być panem, nikt nie chce nieść worka.

Każdy chce kierować pracą – nikt jej wykonywać.

Bedre med en fugl i handa enn ti på taket.

Lepszy ptak w garści niż dziesięć na dachu.

Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu. Tutaj do polskiej wyobraźni najwyraźniej przemówiła jakość, do norweskiej – ilość. ? Inaczej jest w przypadku znorwegizowanej wersji powiedzenia, jak zwykle mającej coś wspólnego z morzem: En liten fisk i båten er bedre enn en stor i fjorden – mała ryba w łodzi jest lepsza niż duża w fjordzie!

Den som graver en grav for andre, faller selv i den.

Ten, kto kopie dół dla innych, sam do niego wpada.

W przypadku tego przysłowia znaczenie jest dość podobne do tego, które znamy w rodzimym języku. En grav zazwyczaj kojarzymy ze słowem „grób”, ale w tym kontekście oznacza właśnie „dół”. ?

Den vet best hvor skoen trykker som har den på.

Ten, który ma na sobie but, wie najlepiej, gdzie go on uwiera.

Ten, kto zmaga się z danym problemem, wie najlepiej, na czym on polega i nie powinno się prawić mu kazań i udzielać „dobrych” rad.

Det er ikke gull alt som glimrer.

Nie wszystko złoto, co się świeci.

Znów 100% zgodności ?

Det er med gjesten som med fisken, den stinker etter tre dager.

Z gościem jest jak z rybą, śmierdzi po trzech dniach.

Dla wielu jest to ważne uzupełnienie do „Gość w dom, Bóg w dom”… ?

Przeczytaj także:

Som hund og katt, czyli norweskie porównania

En fjær kan bli til fem høns.

Z pióra może zrobić się pięć kur.

Niepozorna informacja może przekształcić się w paskudną plotkę. Przysłowie to pochodzi z baśni Hansa Christiana Andersena „Det er ganske vist!”, w której zagubione przez ptaka piórko dało początek historii o pięciu zmarłych z żałości kwokach. Vel vel…

En skal ikke kaste stein når en sitter i glasshus.

Nie powinno się rzucać kamieniami, gdy siedzi się w szklarni.

Nie należy krytykować innych za coś, co samemu ma się na sumieniu.

En svale gjør ingen sommer.

Jedna jaskółka lata nie czyni.

W stosunku do polskiego kosmetyczna zmiana – pora roku. W kraju, w którym na większości obszarów zima jest dłuższa niż u nas, jaskółki pojawiają się dość późno – często dopiero latem. 🙂

Eplet faller ikke langt fra stammen.

Jabłko pada niedaleko od pnia.

Chwila, chwila… Jakiego znowu pnia? ? Język polski na szczęście jest w tym wypadku nieco bardziej precyzyjny. Znaczenie zaś jest dokładnie takie samo.

Like barn leker best.

Podobne dzieci bawią się najlepiej.

Swój do swego ciągnie!

Liten tue kan velte stort lass.

Małe mrowisko może przewrócić duży ładunek.

Coś niepozornego może spowodować ogromną katastrofę. Czyżby… z małej chmury duży deszcz?

Magen blir mett før øynene.

Brzuch syci się prędzej niż oczy.

Pamiętacie, gdy rodzice napominali Was w dzieciństwie, żeby nie jeść oczami? ? Ale jak to zrobić, gdy na stole akurat ruskie albo… multekrem?

Man kan ikke både spise kaken og beholde den.

Nie można jednocześnie zjeść ciastka i go zatrzymać.

Zjeść i zatrzymać, zjeść i mieć… Tak czy inaczej brzmi znajomo ?

Man kan ikke lage omelett uten å knuse egg.

Nie można zrobić omleta, nie rozbijając jajka.

Aby osiągnąć to, na czym nam zależy, musimy czasem znieść coś nieprzyjemnego.

Når katten er borte, danser musene på bordet.

Gdy kota nie ma, myszy tańczą na stole.

Harcują na pewno, ale tylko Norweg wie, dlaczego akurat na stole!

Zobacz: 

Små gryter har også ører.

Małe garnki też mają ucha.

Polskie rozróżnienie między uchami a uszami dla Norwega byłoby kompletnie egzotyczne. Nawet w przypadku garnków użyje więc słowa związanego ze zmysłem słuchu – te małe naczynia z kolei to dzieci, które rozumieją znacznie więcej niż wydaje się dorosłym. Miła odmiana od rodzimego „dzieci i ryby głosu nie mają” ?

Stille vann har dypest grunn.

Spokojna woda ma najgłębsze dno.

Cicha woda brzegi rwie? Blisko! Po polsku wyrażenie to budzi także nie do końca pozytywne skojarzenia – po norwesku wiąże się jednoznacznie z osobą, która mimo bycia skromną i niepozorną ma wiele do zaoferowania.

Treet faller ikke for det første hogg.

Drzewo nie upada od pierwszego ciosu.

Osoba o zdecydowanych poglądach nie podda się przy pierwszej krytyce.

Apetyt urósł w miarę jedzenia? Jeśli tak, polecamy gorąco stronę ordtak.no! Znajdziecie tu inne norweskie przysłowia. A tymczasem zapraszamy do kolejnego odcinka naszego bloga – już za tydzień.