Leksjon 21 Presens partisipp

Pamiętacie jeszcze zagadnienie imiesłowu z lekcji języka polskiego? Jeśli nie, to i tak na pewno używacie na co dzień takich słów jak „zrobiony” czy „jadący” – czyli właśnie tej części mowy. Z dzisiejszego wpisu dowiecie się, jak z tą ostatnią radzić sobie po norwesku – pierwszej przyjrzymy się bliżej w kolejnym tygodniu. Presens partisipp. 

Presens partisipp

Jeden z dwóch wariantów partisipp, bo tak właśnie w języku naszych sąsiadów określa się tę grupę wyrazów, będzie miał zawsze końcówkę -ende, którą na polski zazwyczaj będziemy tłumaczyć jako „-ący”. Dobra wiadomość – kategoria ta będzie miała identyczną formę w obu liczbach i wszystkich rodzajach – tak jak przedstawiony poniżej imiesłów gråtende („płączący”):

en gråtende gutt  – den gråtende gutten – gråtende gutter – de gråttende guttene

ei gråtende mor – den gråtende mora – gråtende mødre – de gråtende mødrene

et gråtende barn – det gråtende barnet – gråtende barn – de gråtende barna

Brak odmiany nie oznacza jednak, że presens partisipp nie można stopniować. Jeśli chcemy zastosować go w stopniu wyższym czy najwyższym, wystarczy, że zrobimy to opisowo:

rørende – mer rørende – mest rørende

wzruszający – bardziej wzruszający – najbardziej wzruszający

Niektóre z czasowników (można je policzyć na palcach jednej ręki) mają jeszcze starą, od razu kojarzącą się z duńskim formę wzbogaconą o -v:

flyvende (latający)

givende (dający)

blivene (będący/zostający)

havende (mający)

Zobacz także

Leksjon 22 Perfektum partisipp

Presens partisipp może pełnić jednak więcej funkcji niż tylko przymiotnik. Równie dobrze sprawdzi się on jako:

a) przysłówek:

Denne bygningen er skremmende stor.

Ten budynek jest przerażająco duży.

b) rzeczownik:

NB! W poniższym przykładzie końcówkę -ende tłumaczy się na polski inaczej niż zwykle

Den gående stoppet ved kiosken.

Pieszy zatrzymał się przy kiosku.

c) czasownik – czy też ściśle rzecz biorąc orzecznik czasownikowy:

• towarzyszący, zazwyczaj å bli, określający naszą pozycję w trakcie danej czynności:

Hun ble liggende på sofaen hele kvelden.

Leżała na sofie cały wieczór.

De ble sittende og snakke i mange timer.

Siedzieli i rozmawiali przez wiele godzin.

Uwaga! Norweski czasownik w bezokoliczniku nie jest tutaj pomyłką – w tej konstrukcji zawsze zastosować należy infinitiv.

• występujący po å komme, określający sposób poruszania się:

Han kom løpende.

Przybiegł.

d) przyimek:

Vi har noen spørsmål angående din forrige jobb.

Mamy parę pytań dotyczących twojej poprzedniej pracy.

Ten sam partisipp może pełnić kilka z tych funkcji jednocześnie.

Brak odmiany sprawia, że presens partisipp jest wyjątkowo wygodny w obsłudze. Z jego niedalekim kuzynem, perfektum partisipp, jest już nieco więcej zamieszania – zapraszamy na lekcję za tydzień! 🙂

---

Jeśli Twoja motywacja do nauki norweskiego potrzebuje dodatkowego wsparcia, zapraszamy na język norweski online – indywidualne kursy prowadzone przez jednego z naszych czterdziestu wspaniałych lektorów. 🙂

#partisipp #presenspartisipp #imiesłów